Hoe kan het dat de economie veel sneller hersteld dan gedacht?

De coronacrisis dreigde voor veel ondernemers een ware hel te worden. Een doemscenario dreigde voor Nederland: faillissementen die niet meer op twee handen te tellen waren en massaontslagen gingen door worden gevoerd in zowat alle groten bedrijven. Deze scenario’s kunnen (voorlopig) de kast in. Hoe kan het dat de Nederlandse economie sneller hersteld dan verwacht?

Vroege zorgen

We kunnen het ons allemaal wel herinneren: Nederland gaat in lockdown. Vele ondernemingen moesten herstructureren omdat er veel gesloten werd. Het online bestellen en afhalen werd een fenomeen. Mensen gingen massaal online bestellen en dit zorgde voor een klein beetje lucht bij ondernemers, maar dit was niet genoeg. Veel bedrijven hadden vroege zorgen en weinig vertrouwen in de economie. Dit kon lang gaan duren. Veel mensen dachten hetzelfde: de economie hersteld niet.

Optimisme komt naar boven

Nadat De Nederlandsche Bank (DNB) en Rabobank al met positief nieuws over de economie kwamen, komt nu ook het Centraal Planbureau (CPB) met positieve vooruitzichten. De belangrijkste economische adviseur van het kabinet gaat er vanuit dat de Nederlandse economie de aankomende twee jaar met ruim drie procent groeit. Een mooie meevaller.

De positieve vooruitzichten staan haaks tegenover eerdere berichten van dit jaar. Het Centraal Planbureau ging er in maart nog vanuit dat de economie met ongeveer twee procent zou stijgen, waar de werkloosheid ruim vier procent zou stijgen. Drie maanden later zijn de vooruitzichten veel positiever. De economie herstelt verder en stijgt naar verwachting met ongeveer drie procent. De werkloosheid komt waarschijnlijk uit op ongeveer drieënhalf procent.

Een gezonde economie

Hoe kan het dan zo zijn dat Nederland de klap van de coronacrisis zo goed heeft opgevangen? Er zijn diverse redenen volgens de CPB-directeur Pieter Hasekamp. De coronacrisis kwam van buitenaf en trof een gezonde economie. De economie kan zich hierdoor veel beter aanpassen. Dit is beter dan economen voor mogelijk hielden. Bedrijven, overheden en huishoudens stonden er, op het moment van binnenkomen van de coronacrisis, goed voor. Het budgetbeheer was goed. Ten tweede greep de overheid veel sneller in dan in de economische crisis van 2008. ‘Dankzij de financiële hulp hebben we geen domino-effecten gezien van omvallende bedrijven,’ zegt Hasekamp.

Er zijn weliswaar sectoren die klaarblijkelijk zwaarder getroffen zijn zoals de horeca-, de cultuur- en evenementensector. Dankzij de financiële steun en het uitblinken van de industrie- en dienstensectoren zien het CPB en de Rabobank geen aanwijzingen dat er een grote faillissementsgolf aankomt. In de economische crisis van 2008 lag het aantal faillissementen op maandbasis rond de 1000. Nu ligt dit aantal rond de 200 op maandbasis.

Wat is het vooruitzicht?

Er zijn nog wel risico’s bij sommige bedrijven. Dat zijn de bedrijven die dankzij de coronasteun niet failliet zijn gegaan, maar eigenlijk geen toekomst meer hebben omdat er veel minder tot geen vraag meer is naar hun diensten. Dit komt door de vele herstructureringen van bedrijven die bijvoorbeeld geswitcht zijn naar online. De horecasector zal waarschijnlijk wel herstellen, maar ook daar kunnen bedrijven alsnog omvallen. Veel jongeren werken in de horeca met tijdelijke contracten. Gelukkig is het vooruitzicht voor deze sector ook positiever dan verwacht.